نگاهی به اوضاع سیاسی کنونی یمن -رضا قارزی
بسمه تعالی
نگاهی به اوضاع سیاسی کنونی یمن
با تداوم بن‌بست سیاسی در یمن که در پی استعفای رییس‌جمهور و نخست‌وزیر این کشور شکل گرفته است،
استعفای رئیس جمهور و نخست وزیر برای به تعطیلی کشاندن نهادهای دولت صورت گرفت، و یمن تا قبل از صدور اعلامیه قانون اساسی در آستانه آشوب و ناآرامی قرار داشت.برخی از گروه های سیاسی یمنی قصد داشتند بحران کشور را بیش از پیش پیچیده کنند تا اوضاع یمن به سوی آشوب و ناآرامی کشیده شود. جنبش انصارالله، عصر جمعه گذشته با صدور"بیانیه قانون اساسی" پارلمان را منحل و یک شورای ریاستی را برای دوره انتقالی تشکیل داد.در شرایط کنونی گروه‌ها و احزاب سیاسی یمن، مذاکرات خود را با نظارت نماینده ویژه سازمان ملل متحد برای حل بحران این کشور ادامه می دهند.جمال بن عمر به عنوان نماینده سازمان ملل متحد در امور یمن، بر این مذاکرات که به هدف دستیابی به توافق برای حل بحران این کشور در صنعا برگزار میشود نظارت دارد.بن عمر با تاکید براین که، هیات سازمان ملل پیش از پایان روند انتقال سیاسی، یمن را ترک نخواهد کرد. هیأت های دیپلماتیکی که در صنعا مستقر هستند ، وضعیت امنیتی مناسبی دارند و هیچ نگرانی درباره به خطر افتادن آنها وجود ندارد . کمیته امنیتی به وظیفه خود که تأمین امنیت است ، به خوبی عمل می کند و اگر هیأت های دیپلماتیک بخواهند با اهداف سیاسی تظاهر به نداشتن امنیت جانی کنند ، به اهداف خود نخواهند رسید.براساس تاکیدمحمد عبدالسلام سخنگوی جنبش انصارالله یمن مذاکرات جاری داخلی تا این لحظه به نحو خوبی پیش می رود و توافقی بر سر مرحله آتی صورت گرفت که شامل مرحله انتقالی، شورای ملی، شورای ریاستی و تعیین رییس برای این شوراست.کمیته عالی انقلاب یمن نیز از اعضای پارلمان منحل شده این کشور خواست در نشست ویژه مشورتی در خصوص تشکیل شورای ملی انتقالی شرکت کنند. الحوثی نیز از دستیابی به حل و فصل بحران یمن استقبال کرده است.جنبش انصارالله یمن بسته شدن سفارتخانه های کشورهای غربی در این کشور را اقدامی برای فشار بر انقلابیون و شکستن اراده مردم یمن توصیف کرد.دولت های کشورهای دوست و برادر درآینده نزدیک درک خواهند که تعامل محترمانه با خواست و اراده ملت یمن به نفع آنها است.گزارش کارکنان سفارت آمریکا مبنی بر اینکه جنبش انصار الله بیش از 20 خودروی آنها را مصادره کرده است، رد کرد. کارکنان محلی سفارت آمریکا به خبرگزاری رویترز گفتند: پرسنل سلاح ها، دستگاههای رایانه و اسناد را قبل از بسته سفارت و تخلیه دیپلمات ها تخریب کردند. انگلیس و فرانسه نیز با آمریکا همگام شد و سفارت آلمان نیز گفت که مسئولان دیپلماتیک آن درحال از بین بردن اسناد حساس هستند و سفارت بزودی بسته خواهد شد.رهبر جنبش انصارالله یمن، صدور اعلامیه قانون اساسی را اقدامی ضروری، موفقیت آمیز، قانونی و مهم توصیف کرد وگفت: انقلاب یمن هیچ گروهی را منزوی نمی کند.رهبر انصارالله از قبایل "البیضاء" که دستاوردهای بزرگی را در پاکسازی این منطقه از تکفیری ها محقق کردند، به صورت ویژه قدردانی کرد.
عبد الملک الحوثی ،رهبر جنبش انصارالله یمن معتقد است:((انقلاب یمن فقط مربوط به یک جریان یا مناطق محدودی از این کشور نیست؛ بلکه بیانگر دغدغه ها، رنجها و مطالبات کل ملت یمن است؛ هدف از انقلاب یمن تحقق دستاوردهایی برای یک قشر خاص نیست.هیچگاه نمی توانیم در برابر گروه های داخلی و خارجی سکوت کنیم و کشور را به سوی فروپاشی بکشانیم.ما به عنوان ملت یمن حق داریم که با کشیده شدن کشور به سوی آشوب و فروپاشی مخالفت کنیم.ما به همه گروه های سیاسی اعلام کردیم که انقلاب هیچ یک از گروه ها را منزوی نخواهد کرد و اعلامیه قانون اساسی هیچ طرفی را از صحنه سیاسی دور نکرده است و حزب اصلاح نیز می تواند در اداره امور کشور مشارکت کند و علیه این حزب در اعلامیه قانون اساسی موضع گیری نشده است. اعلامیه قانون اساسی امور مربوط به مرحله انتقالی را تبیین کرده است و نباید با اعلامیه قانون اساسی به صورت منفی و دشمنانه برخورد کرد زیرا این اعلامیه علیه هیچ فرد و طرفی نیست.من به افرادی که برخلاف خواست مردم یمن رفتار می کنند ، هشدار می دهم زیرا چنین افرادی اگر منافع مردم را به خطر بیندازند ، در واقع منافع خود را به خطر انداخته اند.همه ما باید با آشوب ها و توطئه هایی که برای یمن چیده می شود ، با جدیت مقابله کنیم . مردم یمن برای پایان دادن به آلام خود قیام کرده اند و هیچ فردی نمی تواند قیام مردمی را با اعمال زور و فشار نابود کند.))
سخنگوی رسمی جنبش انصارالله یمن با رد این ادعا که کمیته های انقلابی یمن با قبایل مارب درحال نبرد هستند، تاکید کرد: درگیری با قبایل مارب نیست بلکه با سازمان تروریستی القاعده است که در منطقه صحرا و در جنوب کشور حضور دارد.محمد عبدالسلام سخنگوی جنبش انصارالله یمن در اظهارات خود به سخنرانی نماینده قطر در نشست شب گذشته شورای امنیت در مورد یمن به شدت واکنش نشان داد وو گفت: "ما تاکید می کنیم که ملت یمن به نصیحت های کشوری نیاز ندارد که خودش حقوق و آزادیها را در داخل کشورش رعایت نمی کند؛ کشوری که یک شاعر را فقط به صرف انتقاد از مقامات عالی کشور بازداشت و حکم اعدام وی را صادر کرد. آنها (قطر) در طول سالهای گذشته برای یمن چه کردند؟ آنها برای این ملت دست به هیچ کارخیر قابل ذکری نزدند.وی در گفت وگو با شبکه تلویزیونی المسیره همچنین اقدام سفارت های غربی در ترک صنعا را اقدامی سیاسی دانست و افزود: "بنا به گفته های میانجیگر عمانی، سفارت آمریکا می خواست اتباع خود را از کشور خارج کند و ما نیز با این امر موافقت کردیم و هنگامی که علت این امر را سوال کردیم، آنها گفتند که نگرانی های امنیتی وجود دارد و همچنین گفتند که دیگر کاری برای انجام دادن ندارند. کمیته های انقلابی نیز هماهنگی های لازم برای خروج آنها را اتخاذ کردند. در نهایت این تصمیم به خودشان مربوط است. تعداد کسانی که از صنعا خارج شدند، 128 نفر بودند که اغلب آنها را نیروهای تفنگدار آمریکا تشکیل می دادند و تمام املاک، دارایی، اموال، سلاح و اسناد و مدارک خود را از بین بردند که این امر نشان می دهد آنجا لانه جاسوسی بود.بان کی مون" دبیر کل سازمان ملل متحد، از شورای امنیت خواست برای حل بحران یمن تلاش کند..در همین حال "جمال بن عمر" نماینده سازمان ملل متحد در امور یمن، تاکید کرد که بحران یمن تنها از طریق گفت و گو حل شدنی است. وی فرآیند انتقال را شکننده دانست.شورای همکاری خلیج فارس در صدور قطعنامه ای در شورای امنیت علیه جنبش انصار الله یمن ناکام ماند.نشست شورای امنیت سازمان ملل ویژه رسیدگی به مسائل یمن پنجشنبه شب برگزار و بدون دستیابی به توافقی میان اعضای این شورا به کار خود پایان داد.شورای همکاری خلیج فارس طرح پیش نویس قطعنامه ای علیه جنبش انصار الله در یمن را در دستور کار خود داشت اما این طرح پیشنهادی با مخالفت روسیه روبرو شد.روسیه همچنین با صدور بیانیه ای در نشست شورای امنیت سازمان ملل که در آن جنبش انصارالله به عنوان عامل تحولات اخیر در یمن شمرده شده بود، مخالفت کرد.کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در طرح پیش نویس قطعنامه خود، جنبش انصارالله به عنوان عامل شکست فرآیند سیاسی در یمن دانسته بودند.نماینده کشور قطر به نمایندگی از سایر اعضای شورای همکاری در این نشست اتهاماتی را علیه جنبش انصار الله یمن مطرح کرد که سخنگوی انصار الله نیز در مصاحبه ای تلویزیونی به این اتهامات پاسخ داد و از قطر خواست تا به جای طرح این اتهامات بی اساس، به مسائل داخلی خود از جمله نبود آزادی بیان در قطر رسیدگی کند.
آمریکا ، انگلیس و فرانسه روز گذشته سفارتخانه های خود را در صنعا پایتخت یمن به بهانه نبود امنیت تعطیل کردند و کارمندان و دیپلمات های خود را از این کشور خارج کردند. آمریکا، فرانسه و انگلیس سفارتخانه های خود در یمن را روز چهارشنبه به بهانه نگرانی های امنیتی بسته و پرسنل دیپلماتیک خود را به طور کامل از صنعا خارج کردند.مصر نیز یک واحد نظامی را به منظور مداخله در تنگه " باب المندب " در صورت لزوم به عنوان بخشی از مداخله کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در یمن آماده کرده است.مصر و عربستان برای مداخله نظامی مشترک علیه کمیته های انقلابی به بهانه تضممین آزادی کشتیرانی در باب المندب با یکدیگر هماهنگی می کنند.منابع خبری فاش کردند که عربستان سعودی برای قبایل و گروههای سلفی هوادار خود در استان مارب در شمال یمن پول و سلاح ارسال کرده تا از این طریق با کمیته های انقلابی یمن مقابله کند، درگیری میان قبایل نیست بلکه با سازمان تروریستی القاعده است که در صحرا و در جنوب کشور حضور دارد.مارب یک منطقه صحرایی غنی از منابع انرژی در مرز یمن با عربستان است که گروه های سلفی و قبایل نزدیک به عربستان از مدت ها قبل در آن ساکنند. همچنین این منطقه محل استقرار شمار زیادی از تروریست های القاعده است که کمیته های انقلابی یمن با آنها می جنگند.درحالی که دیپلمات ها و کارمندان غربی روز چهارشنبه از یمن خارج شدند، نگرانی نسبت به تنش در یمن افزایش یافته و عربستان سعودی اقدام به مسلح سازی قبایل هوادار خود از طریق مرزهای جنوبی اش کرده است.
از مسائل دیگر مهم عرصه تحولات روز یمن آنکه:
1-زمینه خطرناک فعالیت گروه تروریستی القاعده در جنوب یمن در سایه اوضاع کنونی این کشور.گروه موسوم به انصار شریعت وابسته به گروه تروریستی القاعده در یمن از تسلط خود بر یکی از پایگاههای ارتش این کشور خبر داد.رسانه های محلی از وقوع درگیری های شدید میان نیروهای ارتش و القاعده در استان شبوه یمن خبر دادند که پس از محاصره حدود یک ساعت ادامه داشت. استان شبوه مرکز مهم تروریست های القاعده و هواداران تندروی این گروه تروریستی است.انصار شریعت با استفاده از هرج و مرج سیاسی و ناآرامی ها در یمن طی سالهای گذشته پیش از مقابله ارتش با این گروه، برخی مناطق و شهرهای یمن را به کنترل خود درآورد.
2- کارشناسان سیاسی اعتقاد دارند اوضاع یمن رو به وخامت می رود یا حداقل برخی طرف ها سعی دارند یمن را پس از قدرت یافتن گروه انصارالله در این کشور بسیار ناامن جلوه دهند تا پس از آن مقدمات دخالت خارجی در این کشور را فراهم سازند .
3-اعلامیه قانون اساسی هیچ خطر و تهدیدی برای اقتصاد کشور محسوب نمی شودو حزب اصلاح چنین وانمود می کند که یمن از هر گونه توانمندی اقتصادی بی بهره است و فقط باید وابسته به خارج باشد.
4الحوثی براین نگرش پایبندند که گروه های داخلی و کشورهای عربی و غیرعربی منافعی در یمن دارند و تأمین منافع آنها مشروط به برقراری امنیت و ثبات در یمن است و مردم یمن به منافع مشروع کشورهایی که به منافع آنها (مردم یمن) احترام بگذارند ، احترام خواهند
5-مردم و شخصیت های مختلف یمن برای شرگت در مراسم گرامیداشت چهارمین سالگرد انقلاب خود راهی شهر صنعا پایتخت این کشور شده اند
6-کمیته های انقلابی و یگان های ارتش یمن مرکز استان البیضاء در مرکز این کشور را بار دیگر به کنترل خودشان درآوردند
7- فرستاده ویژه سازمان ملل به یمن اعلام کرد: طرف های سیاسی یمن با از سرگیری رایزنی ها با هدف دستیابی به راه کار سیاسی برای خارج شدن از بحران فعلی موافقت کرده اند و گفت وگو میان آنها آغاز می شود.9-مطالبی که این روزها در رسانه‌های رسمی عربستان منتشر می شود، از عصبانیت محافل رسمی و رسانه ای این کشور به خاطر تحولات سریع اخیر انقلاب مردمی یمن، و ناکام ماندن پروژه های کشورهای عضو شورای همکاری در این کشور، حکایت دارد.
8-مردم یمن با برگزاری مراسمی صدور اعلامیه قانون اساسی را جشن گرفتند.ائتلاف جوانان انقلاب 14 فوریه بحرین، صدور اعلامیه قانون اساسی یمن را به مردم این کشور تبریک گفت.طی روزهای اخیر، چندین تروریست سعودی در یمن و سوریه به ویژه شهر "عین العرب" نزدیک مرز ترکیه به هلاکت رسیده اند. "عثمان الغامدی" عضو ارشد گروه انصار الشریعه – شاخه القاعده در یمن – از جمله این تروریست های عربستانی است.حوثی ها شنبه تشکیل کمیته عالی امنیتی را برای اداره امور یمن تا زمان تشکیل شورای ریاست جمهوری اعلام کردند
رضا قارزی
