بسم الله الرحمن الرحیم

تحلیل سیاسی (اهمیت ، اهداف، مراحل وسیر انجام و نکات )

اهمیت داشتن تحلیل سیاسی :

حضرت امام خمینی (ره ) : فردای شما، فردای دشواری است اگرمجهز به علم، تقوا، شعور انقلابی سیاسی باشید پیروزی تان حتمی است.

- مقام معظم رهبری می فرمایند: « بنده درقضایای تاریخ اسلام این مطلب را مکررا گفته ام که چیزی که امام حسن مجتبی علیه السلام را شکست داد نبودن تحلیل سیاسی دربین مردم بود. مردم تحلیل سیاسی نداشتند. آن چیزی که فتنه خوارج را بوجود آورد امیرالمؤمنین علیه السلام را آن جورتحت فشار قرارداد و قدرتمندترین آدم تاریخ را آن جورمظلوم کرد، نبودن تحلیل سیاسی درمردم بود. والا همه مردم که بی دین نبودند. مردم تحلیل سیاسی نداشتند.».

- مقام معظم رهبری: «نکند، بعضی ها برخی ازساده لوحی ها ونسنجیده کاری ها را مرتکب شوند و بعضی حرف های نسنجیده را بگویند وبعضی موضع گیری های نسنجیده را اتخاذ کنندومردم را ناامید سازند،ضعفی درفلان دستگاه وجود دارد، فورا نظام اسلامی را زیرسئوال ببرندکه چرا این ضعف دراین دستگاه هست».

-مقام معظم رهبری:« برای استمرار انقلاب نیاز به دوعنصردین وآگاهی داریم.».

- تحلیل سیاسی چیست؟  تحلیل سیاسی نوعی تحقیق وپژوهش درباره پدیده های سیاسی جهت روشن کردن ابهامات، پاسخگویی به سوالات موجود وهمچنین پیش بینی آینده وشرح چرایی رخداد یا اتفاق سیاسی.

اهداف تحلیل سیاسی

1-کشف حقیقت  2- تبیین مسائل وشفاف سازی 3- پاسخ منطقی دادن به شبهات وسئوالات سیاسی 4-کمک به تصمیم گیری مناسب وموضعگیری صحیح 5- تأثیرگذاری برمحیط سیاسی وهدایت گری جامعه. 6-رسیدن به یک موضوع صحیح اصولی ومنطقی 7- افزایش قدرت تحلیل وتعقل سیاسی افراد. 8-برقراری توازن معقول بین سیاست های حاکم وخواسته های جامعه.  9- پاک کردن اذهان وافکارجامعه ازمصائب وافکارغلط 10-یاد دادن اصول صحیح ومبناها وروش های صحیح سیاسی درموضوعات، مباحث، پدیده ها، مسائل، جریان ها، رویدادها ورخدادهای سیاسی 11- جلوگیری ازنفوذ وقدرت نمایی دشمنان اسلام ونظام اسلامی 12- ابهام زدایی ازیک پدیده سیاسی وپی بردن به اجزای نامعلوم آن 13- تخمین وپیش بینی آینده.

مراحل وسیر انجام تحلیل موضوعات، جریان ها، مسائل ورخدادهای سیاسی براساس منابع اسلامی

درجامعه اسلامی معمولا بسیار با موضوعات، پدیده ها، جریان ها و.. سیاسی مواجه هستیم.درمواجهه با این موارد چطورباید تحلیل درست وصحیح منطق واجرایی خوب ارائه شود چطورباید دچاراشتباهات، خطاها، گمراهی ها وغفلت ها نشد وخلاصه به عنوان یک فرد هدایت شده مربی وهادی سیاسی چگونه باید بود؟ ویا به عبارت دیگر یک مسئله سیاسی را چطورباید روشمند وصحیح تحلیل کرد، چه مراحلی را باید طی نمود؟

1-تعیین (معین کردن) موضوع یا مورد تحلیل:

برای تعیین موضوع صحیح باید به سه اساس، معیار وملاک زیرتوجه شود.

الف: منافات نداشتن موضوع یا مورد تحلیل با وظایف تحلیل گرورعایت کردن اصل مخالف مصالح وموازین احکام اسلام نبودن موضوع.

ب: پرداختن به موضوع مقدورباشد وخارج ازتوان تحلیل گرنباشد. مثال 1: بررسی دستگاه های اطلاعاتی ناوهای آمریکا ( که دارای طبقه بندی و دسترسی دشوارمی باشد).

ج: به روزبودن موضوع: یعنی موضوع سوخته نباشد وتاریخ مصرفش نگذشته باشد مثل: جریان یک ماه قبل را به عنوان مسئله روزبررسی کردن.

2-تعیین (معین نمودن) اهداف، ابعاد ودامنه موضوع تحلیل

نکات مهم : 1- اهداف باید معلوم باشد که دنبال چی هستیم؟ هدف ومقصود ما ازتحلیل چیست؟  2- تعیین هدف به چگونگی بهره گیری ازاطلاعات و انجام مراحل بعدی وبه نتیجه رسیدن تحلیل کمک می کند. درغیراینصورت مسائل وموضوعات مختلف سرگردان شده وبی سرانجام می مانیم.

3-باید ابعاد وجنبه های آن موضوع تحلیل را شناخت و جنبه مورد نظر ازپدیده مورد تحلیل را مشخص نماید. به عبارت دیگر منظور ازتعیین هداف اینکه باید سئوالات تحلیل مشخص شود تا مراحل بعدی به آن. پاسخ صحیح ومنطقی داده شود. مثلا کدام بعد موضوع بررسی شود، آیا پیشینه وریشه تاریخی پدیده یا ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، ریاضی، حقوقی، سیاسی وفنی یا بعد دیگر باید تعیین شود کدام مورد نظراست.

-توجه : درمرحله تعیین هدف باید :

1- جهت گیری 2- نوع  3-سطح تحلیل

مشخص شود که سطح ونوع تحلیل با سه ملاک تعیین می شود:

الف: سطح علمی مخاطبان (توان فکری وتحلیلی، اطلاعات و..)

ب: منابع خبری (آشکاراست یا بسته، طبقه بندی شده است یا خیر).

ج: دامنه (گسترش ) موضوع: ( موضوع تا چه حد قابل بررسی است آیا محدود است یا وسیع، هرچه عمق تحلیل وسیع تر باشد برای طیف خاص وتوانمندان ونخبگان (غیرعوام) مطلوبتراست وهرچه سطح تحلیل ازجهت عمق محدود باشد برای عامه جامعه بیشتر قابل بهره برداری خواهد بود).

3-جمع آوری وگردآوری اخبار، مطالب واطلاعات درباره موضوع مربوطه تحلیل:

- شروع عملی تحلیل ازاین مرحله می باشد که اخبارواطلاعات مواد اولیه کارمی باشد که باید با کیفیت مناسب به دست آورده شود. هرچه اخبارواطلاعات جامع وکامل وبه روزوجدید، مورد تأئید صحیح، موثق، متنوع و..باشد به همان میزان استحکام وارزش تحلیل بالاتراست.

-دومسئله مهم برای تحلیل گردرزمینه اطلاعات واخبار: 1- منابع اخبارواطلاعات 2- روشهای جمع آوری اخبارواطلاعات.

مهم ترین منابع اخبارواطلاعات عبارتند از:

کتابها، سی دی های صوتی وتصویری، نرم افزارها، بولتن های معتبر، نشریات تحلیلی، ارشیو موسسات تحقیقاتی، مطبوعاتی وکتابخانه ها،
سایت های خبری، اینترنتی معتبروسالم، شبکه های رادیویی وتلویزیونی داخلی وخارجی (رسانه های جمعی) مجلات عمومی وتخصصی، روزنامه ها، شاهدهای عینی رویدادهای سیاسی یا کسانی که دراین زمینه سیاسی دارای مسئولیت اند، مراجع، تحلیل گران سیاسی و..

- دو نکته مهم درروش های جمع آوری اخبارواطلاعات:

الف: اجزای خبر که عبارتند از:

1-چه: (یعنی نقش وماهیت یک خبرویا یک پدیده ورخداد با اصل حادثه با واقع بینی).

2- چگونه یا چطور؟ ( چگونگی تکوین خبر وکیفیت وقوع حادثه).

3-چرا ( دلایل وعوامل ایجاد حادثه ورویداد سیاسی)

4-کد: (منبع خبرونویسنده چه کسی بود. یا بوجود آوردن حادثه یا پدیده سیاسی چه کسی، چه حزبی یا نهادی بوده است با واقع بینی).

5-کجا: ( مکانی که خبر یا حادثه سیاسی درآنجا اتفاق افتاده، رشد کرده وبه پیروزی یا شکست انجامیده است، مورد بررسی ودقت نظرقرارگیرد).

6- کی : ( زمان وقوع حادثه یا خبر).

ب: سه نحوه گردآوری اخبار واطلاعات :

1- روش مشاهده (دیدارمستقیم): ازمشاهده ساده وسطحی گرفته تا علمی وبا دقت وکنترل 2- مطالعه : تحقیق متون واسناد با روش مراجعه به کتاب وکتابخانه، آرشیوهای روزنامه ومجلات ونشریات مختلف و.. 3- استماع (نقل قول موثق).

4- نقد وبررسی

مراحل نقد وبررسی کلیه اخبارواطلاعات یک موضوع، پدیده، مسئله یا رخداد سیاسی به شرح ذیل است:

1- طرح فرضیه های موجود درباره آن موضوع ونظریه پردازی.

2- سبک وسنگین کردن ونظریه پردازی.

3-آوردن میزان ومعیار ودلیل (یا دلایل) به میان(معیار ومیزان سنجی)

4-ارزیابی طبق میزان ومعیارها ودلایل (ارزشیابی)

5-جداسازی (تفکیک و جدا کردن): درست ازنادرست، ضعیف ازقوی، منطقی ازغیرمنطقی.

5- جمع بندی ونتیجه گیری

6- انتخاب بهترین روش (فیتبعون احسنه  (20 زمر)

7- موضع گیری

8-بکاربستن واجرایی وعملیاتی کردن موضع اتخاذ شده.

رضا قارزی